هدف قراردادن مردم عادی و غیر نظامیان توسط رژیم صهیونیستی در جنگ تحمیلی خود علیه ایران موجب شده است تا برخی از مردم خانهی خود را از دست بدهند. در این شرایط مساجد با احیای دوباره کارکرد اجتماعی خود میتوانند یکی از مکانهای اصلی اسکان اضطراری مردمی شوند که به دلیل تخریب یا هشدارهای نظامی مجبور به ترک خانههای خود شدهاند.
رژیم صهیونیستی پس از مدتها ترور، تهدید و جنگ غیر مستقیم در نهایت در 23 خرداد ماه 1404 حمله مستقیم نظامی به خاک جمهوری اسلامی ایران را آغاز کرد. رژیم در این جنگ به دلیل عجز و ناتوانی خود در رویارویی با اهداف نظامی برای ایجاد ترس و وحشت میان مردم غیر نظامی اقدام به هدف قرار دادن مناطق مسکونی و منازل مردم کرده است.
اقدامات جنایتکارانه رژیم صهیونیستی مبنی بر هدف قرار دادن خانه های مسکونی که بر خلاف پروتکلهای جنگی و قوانین حقوق بشر بینالمللی است، موجب شده برخی از مردم خانه و دارایی خود را از دست داده و مجبور به ترک کار و منزل خود بشوند.
در این شرایط یکی از راههای کاهش آسیبها و افزایش تابآوری جامعه، تقویت همبستگی اجتماعی و دستگیری مردم از یکدیگر است؛ چرا که همراهی و مواسات مردم در عین آنکه میتواند دردها و سختیها را کاهش دهد، تابآوری جامعه را نیز در مقابل احتمال طولانی شدن جنگ افزایش میدهد.
در این میان مساجد به عنوان یکی از مهمترین نهادهای مردمی که در طول تاریخ بستری برای همگرایی فعالیتهای مردمی بود. لازم است تا نقش خود را در این زمینه ایفا کنند.
رجوع به تاریخ نشان میدهد که مسجد یکی از مهمترین پایگاههای مردمی و اصلیترین نهاد سازماندهی و راهبری انواع فعالیتهای مردمی بوده است. در تاریخ صدر اسلام در شرایط اضطراری و بحرانهای پیشآمده، مسجد مهمترین پناهگاه مردم بوده است. در آن دوره یکی کارکردهای مهم مسجد کمک به بیسرپناهان و اسکان در راهماندگان بودهاست. بارزترین نمونههای این اقدام از سمت پیامبر اکرم (ص)، اسکان اصحاب صُفّه در مسجد النبی بوده است. اصحاب صفّه گروهی از یاران پیامبر (ص) بودند که پس از هجرت از مکه به مدینه خانه، دارایی و جایگاه خود را از دست دادند.
پیامبر اکرم(ص) ایشان را تحت حمایت خود قرار داده و در قسمت شمالی مسجد النبی سکنی دادند. بنابر این مسجد تنها محل عبادت و نماز نیست بلکه تک تک اصحاب مسجد وظیفه دارند تا از ظرفیت و امکانات مسجد در راه کمک به نیازمندان استفاده کنند و مسجد را به عنوان سرپناه در راهماندگان قراردهند.
در راه مانده یا «ابنالسبیل» در ادبیات اسلامی فردی است که در حال حرکت و سفر در مسیر مانده و توانایی مالی و سرپناهی ندارد. اهمیت رسیدگی به این افراد آنقدر زیاد است که طبق بیان صریح قرآن این افراد از زکاتی که در جامعه پرداخت میشود سهم دارند، همچنین طبق سیره پیامبر اکرم(ص) باید ایشان را تا زمان یافتن سرپناه به صورت موقت در مساجد که خانهی خدا و پناهگاه بندگان خداست سکنی دهند. در جامعه ما نیز مسجد بستر اصلی مواسات میان تک تک مردم است که نمونهی بارز آن در دوران دفاع مقدس و در شرایط همهگیری ویروس کرونا مشاهده شد.
در شرایطی که کشور در حال مبارزه با جبهه باطل است، ضرورت دارد مساجد مجددا با احیای کارکرد اجتماعی خود به محیطی شوند برای ارائهی خدمات اجتماعی، ساماندهی به فعالیتهای مردمی و اسکان به مردم مردمی که بدلیل جنگ مسکن و دارایی خود را از دست دادهاند و به حکم اسلامی «ابنالسبیل» شناخته میشوند تبدیل شوند. پیشنیاز تحقق این اقدام مهم ضروری است که همه مساجد کشور به صورت 24 ساعته باز باشند، به خدمترسانی به مردم بپردازند.
این اقدام از طرف مسجد علاوهبر پناه دادن به در راه ماندگان، موجب احیای کارکرد مسجد به عنوان کانون اجتماعی جامعه اسلامی میگردد. همچنین باعث تقویت همبستگی ملی و نزدیک شدن دلهای مردم به یکدیگر میشود و این ظرفیت را در جامعه ایجاد میکند که در صورت طولانی شدن جنگ تابآوری خود را افزایش داده و با صبر و استقامت در مقابل اقدامات دشمن ایستادگی کنند.
نویسنده : احمدرضا رحمانیان
نظر شما