خسارت دوئل اسرائیل با ایران بالغ بر ۶ میلیارد دلار (معادل تقریباً ۲۰ میلیارد شِکِل) برآورد شده که آثار اقتصادی آن از قلمرو بازار تا زندگی مردم این رژیم اشغالگر را در برگرفته است. این رقم فقط شامل خسارات مستقیم نظامی، تخریب اموال عمومی و خصوصی، هزینه بازسازی زیرساختها و تعطیلیهای گسترده است؛ در شش حوزه کلیدی قابل دستهبندی است:
زیرساختها و اموال فیزیکی: بیش از ۳۲,۹۷۵ ملک و دارایی خصوصی و عمومی دچار آسیب جدی یا تخریب ساختاری شدهاند. از جمله اهداف اصلی حملات موشکی، تاسیسات هسته ای و موشکی، تأسیسات انرژی، پایگاه های نظامی زیر زمینی، زیر ساخت های گازی و اینترنت و بخشهایی از زیرساخت حمل و نقل بوده است.
تعطیلی کسبوکار و کاهش تولید: وابستگی شدید اقتصاد اسرائیل به فناوری و صنعت موجب شد تعطیلی سراسری بهویژه در شهرهای مرکزی، بزرگترین ضربه را به رشد اقتصادی وارد کند و سطح فعالیت اقتصادی به پایینترین سطح در دو سال گذشته برسد.
افزایش کسری بودجه و بدهی عمومی: هزینههای بازسازی و جبران خسارتها میتواند کسری بودجه پیشبینیشده این رژیم را تا نزدیک به ۸.۵ درصد تولید ناخالص داخلی برساند. موسسات مالی بینالمللی مانند IIF هشدار دادهاند که افزایش هزینههای نظامی و جبرانی، نسبت بدهی به تولید در اقتصاد اسرائیل را از ۶۹ به ۷۴ درصد خواهد رساند.
کاهش رشد اقتصادی: موسسات مطالعاتی بینالمللی پیشبینی رشد اقتصادی اسرائیل در سال آینده را از حدود ۳.۳ درصد به ۱.۷ درصد کاهش دادهاند؛ یک افت بیسابقه که میتواند در صورت تداوم تنشها بیشتر هم شود.
تقاضاهای بیمه و جبران خسارت: دهها هزار پرونده جبران خسارت برای ساختمانها، خودروها و تجهیزات به ثبت رسیده و دولت مجبور به پرداخت میلیاردها شِکِل به مشاغل و شهروندان آسیبدیده شده است.
هزینههای پنهان و پیامدهای روانی: اختلال در زنجیره تأمین، کاهش اعتماد عمومی، رشد بیکاری و افزایش مهاجرت معکوس ـ بهخصوص پس از چند موج خشونت ـ تبعات بلندمدت و پایدارتری برای پارچه اقتصاد این کشور رقم زده است.
براساس برخی تحلیلها، هزینههای اخیر حتی از خسارتهای وارده در حملات اکتبر ۲۰۲۳ و جریان غزه نیز فراتر رفته است. به گفته مقامات و کارشناسان مالی، حجم و سرعت خسارتها بیسابقه بوده و آثار آن تا سالها بر اقتصاد اسرائیل باقی خواهد ماند.
از بعد اجتماعی، روند مهاجرت معکوس، کاهش سرمایهگذاریهای خارجی، ترس سرمایهگذاران و افت مصرف خانوار، بر ابعاد بحران اقتصادی افزوده است؛ اینهمه در حالی است که هزینه بازسازی، جبران ذخایر تسلیحاتی و حفظ امنیت نیز همچنان سهم بزرگی از منابع کشور را خواهد خورد.
جنگ ۱۲ روزه با ایران، نهتنها کفه امنیت و سیاست را به لرزه انداخت، بلکه استخوانبندی اقتصاد اسرائیل را درگیر بحرانی مزمن کرد. هرچند مقامات بر التیام زخمها و بازسازی تأکید دارند، اما واقعیت این است که عبور از خسارتهای مستقیم و پنهان این جنگ، به سالها تلاش، صرف منابع گسترده و بیش از هر چیز، بازگشت ثبات به منطقه نیاز دارد.
نظر شما