از آنجا که در ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) آمده است «هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیربهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زاید، ریختن مواد مسموم‌کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابان‌ها و کشتار غیرمجاز دام، استفاده غیرمجاز از فاضلاب خام یا پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع است و مرتکبان چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند، به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد. تشخیص اینکه اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست شناخته می‌شود، حسب مورد بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی خواهد بود»، به سراغ مسئولان دانشگاه علوم پزشکی مشهد که بهداشت و درمان شهرستان باخرز زیر مجموعه این دانشگاه است، رفتیم تا چاره این رویه غلط را جست‌وجو کنیم.
مشکل بیمارستان باخرز حاد نیست!
رئیس اداره بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره وضعیت تصفیه فاضلاب ویژه بیمارستان‌هایی که زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد قرار دارند، می‌گوید: در میان ۵۰ بیمارستان دولتی، خصوصی، نظامی و انتظامی زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در حال حاضر تنها دو بیمارستان شریعتی و باخرز است که دچار مشکل‌اند. با پیگیری‌های صورت‌گرفته و مساعدتی که انجام شد، دو بیمارستان جوادالائمه(ع) و امید به ساختار سیستم اگو متصل شدند. فقط الان همین دو بیمارستان بر اساس نتایج موردی، مقطعی و نمونه‌برداری‌های صورت‌گرفته کمی چالش دارند که با تأمین منابع حل می‌شود.
فرشید وفا ادامه می‌دهد: بیمارستان باخرز سیستم تصفیه‌خانه اختصاصی دارد و مشکلش زیرساختی نیست؛ ولی یک چالش موردی و مقطعی در آخرین نتایجش داشته که نواقصش در حال رفع شدن است. مشکل آنجا حاد نیست؛ چون زیرساخت تصفیه‌خانه دارد و احتمالاً هفته دیگر نواقصش مرتفع می‌شود.
وی با اشاره به نمونه‌برداری محیط زیست از خروجی فاضلاب بیمارستان‌ها به صورت دوره‌ای می‌افزاید: محیط زیست حسب وظیفه سازمانی خود در فواصل زمانی مشخص به صورت سرزده نمونه‌برداری کرده و میزان COD و BOD فاضلاب را سنجش می‌کنند. اگر مورد عدم انطباقی وجود داشته باشد، گزارش می‌کند و ما هم پیگیری لازم را انجام می‌دهیم تا مشکل در سطح بیمارستان مرتفع شود.
خاک محل بیمارستان موجب شکست سپتیک شده است
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره روند کار اصلاح سپتیک بیمارستان باخرز و اعتبار آن می گوید: به دلیل وجود برخی مشکلات فنی در استحکام خاک محل بیمارستان، سپتیک دچار شکست شد است. تیم‌های مشاور فنی ما به دنبال کسب بهترین راه‌حل برای اصلاح، کار مطالعاتی خود را آغاز و اعلام کردند طرح آن آماده است و اگر طرح به‌گونه‌ای باشد که دیگر دچار مشکل نشود، برآورد ریالی را اعلام می‌کنند و پس از تأمین اعتبار این طرح را اجرا می‌کنیم. امیدوارم در یکی دو هفته آینده گزارش مشاور به دست ما برسد و تأیید کلیات طرح را بگیریم.
علیرضا مسلم در پاسخ به این پرسش که آیا سپتیک قبلی قابل استفاده است یا خیر، ادامه می‌دهد: یکی از مسائل ما در این کار مطالعاتی همین است که مشاور به ما گزارش بدهد آیا سپتیک قبلی قابل اصلاح است یا خیر که به صورت شفاهی به ما اعلام شده به دلیل نوع خاک محل بیمارستان، قابل اصلاح نیست و جانمایی جدید برای سپتیک در همین طرح در حال مطالعه است و به محض تأیید فنی، برای تأمین اعتبار آن اقدام خواهیم کرد.
وی درباره زمان تأمین اعتبار نیز تأکید می‌کند: الان نمی‌توانیم زمانی را مشخص کنیم. باید گزارش مشاور برسد و مراحل تأییدیه آن طی شود و ردیف اعتبارش را دریافت کنیم. درباره رها شدن این فاضلاب در محیط نیز با توجه به اینکه بیمارستان باخرز تخصصی نیست و فاضلابش نیز عفونی به شمار نمی‌رود، باید فعلاً یک کار موقت در قالب پیش‌تصفیه صورت بگیرد تا محیط زیست آلوده نشود. سپس بتوانیم اعتبار لازم برای اصلاح یا ساخت سپتیک را دریافت کنیم.
نداشتن خوابگاه، عاملی برای نداشتن پزشک متخصص نیست
به گفته مردم محلی، بیمارستان باخرز خوابگاه برای استقرار پزشک متخصص هم ندارد. در این راستا نیز معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تأکید می‌کند: اگر شبکه باخرز پزشک مقیمی داشته باشد که نیازمند مسکن است، دانشگاه برایش تأمین مسکن می‌کند. هر بیمارستانی که ساخته می‌شود، خوابگاه پزشک متخصص، جزو طرح اولیه آن نیست و با توجه به نیاز منطقه به پزشک متخصص، تأمین اعتبار صورت می‌گیرد و برای آنجا خوابگاه ساخته می‌شود. با این حال اگر پزشک متخصص در چنین مراکزی حضور داشته باشد، معاونت درمان با هماهنگی معاونت توسعه از طریق واحدهای اجاره‌ای، مشکل خوابگاه پزشک متخصص را حل می‌کند. در واقع نبود خوابگاه، عاملی برای نداشتن پزشک متخصص به شمار نمی‌رود.
با علم به اینکه این ساختمان در حال حاضر آسانسور ندارد، تغییر مکان دادند
ساختمان ستاد این شهرستان که شبکه بهداشت و درمان باخرز در آن مستقر است نیز با وجود نوساز بودن هنوز آسانسور ندارد و برای افراد معلول مناسب‌سازی نشده که سبب نارضایتی مردم است و دکتر مسلم در این باره نیز بیان می‌کند: در پروژه‌های بهداشتی، وزارت بهداشت یک تفاهم‌نامه ساخت ۲هزار واحد بهداشتی دارد که در کل کشور در حال انجام است و براساس آن ساختمان‌های ستاد شبکه آخرین گزینه در میان واحدهای بهداشتی به شمار می‌روند. اولویت نخست پایگاه‌های بهداشتی، دوم مراکز جامع سلامت و سپس ستادهای سلامت هستند. خوشبختانه باخرز یکی از جاهایی بود که از واحدها و شهرستان‌های دیگر زودتر ساخته شد؛ ولی از همان ابتدای امر با دوستان صحبت کردیم و با علم به اینکه این ساختمان در حال حاضر آسانسور ندارد، تغییر مکان دادند و قرار شد واحدهای مورد نیاز معلولان که می‌خواهند به آن‌ها خدمت ارائه بدهند، در طبقه همکف جانمایی شوند تا مشکلی برای این افراد ایجاد نشود و واحدهایی که مربوط به قسمت‌های اداری است و ارتباط کمتری با ارباب رجوع دارند، در طبقه‌های بالا قرار بگیرند.
وی با بیان اینکه با توجه به محدودیت منابع باید اولویت‌بندی کرد، ادامه می‌دهد: نزدیک به ۴۰ پروژه بهداشتی در استان داریم که حتماً ساخت مرکز بهداشت در مناطق محروم روستایی، اولویت ماست و به محض تکمیل همه پروژه‌های اولویت‌دار، بی‌شک آسانسور و هر نیاز دیگری که وجود داشته باشد، در ردیف اولویت و اعتبار قرار می‌گیرد. در حال حاضر شبکه درمان باخرز با یک برنامه‌ریزی خوب مدیریتی می‌تواند شرایط را به صورت کوتاه‌مدت، طوری طراحی کند که افراد معلول نیاز به سایر طبقات نداشته باشند و ما نیز بتوانیم به بقیه مناطق محروم خدمت‌رسانی کنیم.
اورژانس جاده‌ای باخرز کم‌وکسری ندارد
همچنین مردم از وضعیت آمبولانس اورژانس جاده‌ای باخرز به زاوه نیز شاکی هستند که «امکانات درمانی ندارد و فقط در حد اسکلت یک خودرو آمبولانس است». مسئول اورژانس شهرستان باخرز نیز با بیان اینکه متأسفانه تصور مردم این است که اورژانس باید امکانات درمانی داشته باشد در حالی که این‌گونه نیست، می‌گوید: اگرچه پایگاه اورژانس ما جاده‌ای است؛ ولی یکی از مجهزترین پایگاه‌های جاده‌ای استان محسوب می‌شود. هر امکاناتی که مصوب اورژانس کشور است، ما از آن برخوردار هستیم.
محمود دائمی با اشاره به بازدید هفته گذشته اورژانس مشهد از این پایگاه نیز ادامه می‌دهد: در حال حاضر هیچ نقص و کمبودی در هیچ کدام از سه پایگاه شهرستان وجود ندارد. ست احیا، کیف کمک‌های اولیه به صورت کامل انواع آتل، آتل بلو، آتل ترکشن اسپیلنت که بیشتر پایگاه‌های کشور ندارند؛ ولی ما در شهرستان باخرز داریم. کیف دارویی، تمام آمپول‌ها و قرص‌های مورد نیاز، الکتروشوک، سه مدل برانکارد و کلارهای گردن در تمامی سایزها در آمبولانس وجود دارد و چیزی کم و کسر نداریم.
تأثیر منفی ورود مواد شیمیایی و دارویی به خاک و آب‌های سطحی
ورود مواد شیمیایی و دارویی به خاک و آب‌های سطحی می‌تواند بر اکوسیستم‌های محلی تأثیر منفی بگذارد و موجب کاهش تنوع زیستی شود. در نتیجه سیستم سپتیک بیمارستان‌ها به دلیل مواد خطرناک عفونی و شیمیایی باید با دقت فراوان طراحی و مدیریت شوند تا به آب‌های زیرزمینی نفوذ نکرده و سبب آلودگی منابع آب نشود.
مدیریت صحیح فاضلاب بیمارستانی و سیستم‌های سپتیک می‌تواند به حفاظت از محیط زیست و سلامت عمومی کمک کند و در این راستا، آموزش کارکنان بیمارستان در مورد مدیریت صحیح فاضلاب و خطرات آن، استفاده از فناوری‌های نوین برای تصفیه فاضلاب، انجام بازرسی‌های دوره‌ای و نگهداری منظم سیستم‌ها به منظور جلوگیری از نشت و آلودگی ضروری است.
اگرچه به گفته مسئولان، فاضلاب بیمارستان باخرز ممکن است به دلیل غیرتخصصی بودن بیمارستان، عفونی نباشد؛ ولی هر نوع فاضلابی که باشد، رهاسازی آن در محیط زیست کار شایسته‌ای نیست و دانشگاه علوم پزشکی باید سریع‌تر برای رفع موقت یا دائمی مشکل چاره‌اندیشی کند.
نظر شما