از نظر روانشناسان، سلامت روان و شادابی در زندگی رابطه‌ای متقابل دارند. از آنجا که شادی حالتی ناشی از رضایتمندی و عواطف مثبت می‌باشد، اکثر متخصصین شادابی را یکی از عوامل ارتقای بهداشت و سلامت روانی در فرد و جامعه می‌دانند. این موضوع به اثبات رسیده است که شادمانی در زندگی باعث جلوگیری از بروز بسیاری از بیماری‌ها می شود و حتی شادی و داشتن نگاه مثبت در زندگی باعث تسریع در روند بهبود بیماری می‌شود.

شخصی شاد و شاداب است که بتواند بر اوضاع و امور زندگی خود در حد معقولی مسلط باشد، سرنوشتش را بپذیرد، به اندازه تلاشش نتیجه بگیرد و رخدادهای پیش بینی نشده او را غافلگیر نکند. افرادی که زندگی را سخت می‌گیرند هنگام بروز مشکلات ابتدا دچار تلاطم‌های روانی می‌شوند و سپس به فکر حل مشکل می‌افتند لذا دائماً در معرض استرس و فشارهای روانی_عاطفی هستند و به دلیل اختلافاتی که تجربه می‌کنند سطح انرژی روانی آنها کاهش می‌یابد و به فردی افسرده تبدیل می‌شوند.

هر فردی می‌تواند زندگی خود را به گونه‌ای فراهم سازد که از زندگی لذت ببرد و زندگی مفید و مؤثری را برای خود و دیگران فراهم سازد. برای داشتن شادابی در زندگی و سلامت روان، مردم باید سعی کنند تا توقعاتشان را براساس توانایی خود تنظیم کنند و بیش از آن از خود و از دیگران توقع نداشته باشند. اگر افراد تمایل دارند زندگی بسیار خوبی داشته باشند باید تلاش نمایند به جای تطبیق دیگران با خود، خودشان را با دیگران تطبیق دهند تا زندگی سهل‌تر، راحت‌تر و لذت بخش‌تری را تجربه کنند. اکثریت مردم در واقع به نوعی عادت کرده‌اند که با ابزار و امکانات بیرونی خودشان را شاد کنند. اما یک اشکال عمده در این نوع شادی وجود دارد. کسانی که عادت کرده‌اند فقط با امکانات بیرونی شاد شوند، با توجه به احتمال تغییر این شرایط و امکانات، احتمال تغییر روحیه وجود دارد.

برای اینکه شادی را در درون خود ایجاد کنیم، باید خود را آن طور که هستیم، ببینیم، نکات مثبت و منفی خود را بشناسیم و برای برطرف کردن نکات منفی تلاش کنیم. در همین زمینه با حسین روزبهانی، روانشاس اجتماعی و استاد دانشگاه گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.

تنها مردم ایران غمگین نیستند

حسین روزبهانی، در پاسخ به اینکه چرا جامعه ایرانی شاد نیست، گفت: به موضوع شاد بودن جامعه نمی‌توان صفر و صد نگاه کرد. اما اتفاقاتی که در چند سال اخیر رخ داد باعث شد نه تنها مردم ایران بلکه تمام جهان بیشتر غمگین شوند و این آماری است که سازمان جهانی بهداشت منتشر کرده است. براساس این گزارش از هر ۸نفر، یک نفر در جهان دچار اختلالات روانی و افسردگی است که عوامل مختلفی می‌تواند در آن نقش داشته باشد. اما از همه مهمتر مسائل اقتصادی بیشتر قابل توجه بوده است. از طرفی همنشینی با افراد خانواده باعث ترشح دوپامین شده و شادی را در بدن انسان تزریق می‌کند، پس وقت گذراندن با اعضای خانواده عنصر مهمی در داشتن زندگی شاد است.

وی با تاکید بر اینکه فاصله گرفتن از خداوند به شدت انسان را دچار سردرگمی می‌کند بیان کرد: تغییر در سبک زندگی، مقایسه واقعیت زندگی خود با ظاهر زندگی دیگران بیشتر باعث ناامیدی می‌شود. نداشتن فعالیت ورزشی و استفاده بیش ازحد از فضای مجازی هم می‌تواند سلامت روان افراد بخصوص کودکان را تحت تاثیر قرار بدهد. وقتی که ذهن درگیر مسائل مالی باشد و نیازها برآورده نشود در همه بخش‌های زندگی از جمله سلامت روان افراد جامعه تاثیر منفی می‌گذارد. همه این موارد به مرور حس ناکافی بودن، پوچی و عدم اعتماد به نفس را در انسان افزایش می‌دهد که در نهایت موجب می شود ما نتوانیم زندگی شادی را تجربه کنیم.

آمارها قابل اعتماد نیستند

روزبهانی با اشاره به غیر واقعی بودن آمارهای جهانی میزان شاد بودن جوامع گفت: آمارهایی که سازمان ملل متحد در مورد شادترین و غمگین‌ترین کشورها می‌دهد خیلی قابل استناد نیست و در بیشتر مواقع جانبدارانه و سیاسی عمل می‌کند. چون معیارهای شادی را نمی‌توان برای همه یکسان در نظر گرفت. شاید یکی از اصلی‌ترین معیارهایی که تعریف کرده‌اند امید به زندگی، سلامت روانی_جسمی و آمارهای خودکشی در سراسر جهان باشد که در رده‌بندی کشورها برای شاد بودن و غمگین بودن تاثیر دارد.

این استاد دانشگاه شاد بودن را در کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی موثر دانست و اظهار کرد: زمانی که امید به زندگی، انگیزه کار کردن و تلاش برای پیشرفت شخصی و اجتماعی وجود داشته باشد فرد فرصتی برای دعوا کردن و ایجاد ناهنجاری در جامعه را ندارد. زمانی که من ناراحت هستم، نمی‌توانم به اطرافیان خود حس شاد بودن را منتقل کنم و این روند تاثیر خود را در جامعه می‌گذارد و در نهایت به یک جامعه که همه غمگین و ناراحت هستند تبدیل می‌شویم.

چگونه شاد زندگی کنیم؟

این روانشاس اجتماعی در مورد نحوه شاد زندگی کردن گفت: در شاد زندگی کردن، سبک زندگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دنبال قضاوت اتفاقات روزمره نباشیم، تا جایی که می‌توانیم به اتفاقات اطراف خود به صورت کلی نگاه کنیم، اگر اتفاق ناگواری برای ما رخ می‌دهد تلاش کنیم که در آن متوقف نشویم و زیاد به آن فکر نکنیم. عدم گوشه نشینی، ورزش کردن، مصرف حبوبات، حضور در دورهمی‌های خانوادگی، تفریحات سالم مثل نشستن در پارک، قدم زدن و زندگی کردن در لحظه می‌تواند کمک کننده باشد تا از افشار روحی و روانی ما کاسته شده و شادتر زندگی کنیم.

روزبهانی در پایان خاطر نشان کرد: تا جایی که ممکن است از افرادی که سمی هستند و منفی فکر می‌کنند فاصله بگیریم؛ بهتر است با آدم‌هایی تعامل کنیم که انگیزه و روحیه برای پیشرفت کردن دارند؛ یعنی با همه افراد تعامل داشته باشیم؛ اما زمان خود را بیشتر با کسانی بگذرانیم که از انرژی مثبتی برخوردار هستند.

خدابخش حکیمی_خبرنگار تحریریه جوان قدس