این ویدئو که در آن به‌صراحت به مقدسات اهل سنت توهین شده بود، از نگاه افکار عمومی و حتی خود رسانه ملی به عنوان یک «خطای نابخشودنی» تلقی و اقدامات تنبیهی و قضایی برای شناسایی و پاسخگو کردن عوامل پشت پرده این ماجرا آغاز شده است.

جزئیات ماجرا به روایت معاون سیما
در پی اتفاق اخیر، محسن برمهانی، معاون سیما با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری به تشریح جزئیات رخداد یاد شده پرداخت. برمهانی در ابتدا ضمن عذرخواهی از هموطنان سنی و شیعه از این اتفاق ضدوحدت، از واکنش‌های هوشمندانه و مواضع بزرگان اهل‌سنت و شیعیان هم قدردانی کرد.وی با اشاره به مشکوک بودن این خطا و احتمال عمدی بودن آن، تأکید کرد این اتفاق مغایر با مشی رسانه ملی و سند تحول سازمان است و افزود: سند تحول رسانه ملی، دارای ۱۲محور اصلی محتوایی است که یکی از آن‌ها مسئله امتی و وحدتی است. معاون سیما با بیان اقدامات جدی رسانه ملی در راستای تقویت وحدت در سه سال اخیر، به برنامه‌هایی مانند «محفل» (به‌عنوان برنامه‌ای تقریبی)، سریال‌های «سوران»، «سنجرخان» ، برنامه «هلال» (با موضوع جهان اسلام) و برنامه‌های روضه خانگی (با حضور اهل‌سنت) اشاره کرد. برمهانی در ادامه با اشاره به پخش ۴۳۸ برنامه با موضوعات وحدتی در دوره مورد اشاره، این حجم از موفقیت در موضوعات امتی و وحدتی را دافعه‌ای برای کسانی دانست که این اقدامات به مذاق آن‌ها خوش نمی‌آید.

وحدت ایران بازیچه فتنه‌انگیزی نمی‌شود
بیان جزئیات اتفاق اخیر از زبان معاون سیما در حالی است که اقدام مناسب و به‌موقع سازمان صداوسیما در برخورد با عوامل ماجرا که در نوبه خود کم‌سابقه بود، با استقبال طرف‌های مختلف روبه‌رو شده است. گفتنی است، در نخستین گام، روابط عمومی معاونت سیما در اطلاعیه‌ای که اواخر شامگاه چهارشنبه سوم اردیبهشت منتشر شد برنامه پخش شده در «سیمای خانواده» شبکه یک را «خطای نابخشودنی و مشکوک» خواند. در ادامه پیمان جبلی، رئیس صداوسیما پخش شدن این برنامه در رسانه زیر نظر خود را «فتنه‌افکنی»، «خطای جهله افراطی» و «تشیع انگلیسی» خواند و از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل به عنوان «عالی‌ترین جلوه‌های همبستگی و خون‌شریکی بین سنی و شیعه» نام برد. سپس سازمان صداوسیما با انتشار بیانیه‌ای رسمی عذرخواهی کرد و اقدامات تنبیهی علیه عوامل مرتبط را انجام داد و در پی آن، مدیر گروه تولید و مدیر پخش شبکه یک از سمت خود برکنار و همچنین هشت نفر از دست‌اندرکاران تهیه و پخش این آیتم به مراجع قضایی معرفی شدند.
این نحوه مواجهه با رخداد مذکور، البته واکنش‌های زیادی به دنبال داشته است. در این راستا آیت‌الله مصطفی محامی، نماینده ولی‌فقیه در سیستان و بلوچستان و منصور بیجار، استاندار این استان در پیامی مشترک عنوان کردند برخورد سریع و قاطع صداوسیما در عزل و معرفی عوامل خاطی به مراجع قضایی به عنوان نمادی از دغدغه و پایبندی صادقانه به مقوله وحدت جامعه مسلمین، گرچه جای تقدیر و تشکر دارد اما توقع می‌رود با اتخاذ تدبیر مناسب از تکرار موارد مشابه جلوگیری شود و دستگاه قضایی نیز مجازات و برخورد بازدارنده را در دستور کار قرار دهد تا دیگر شاهد تکرار این موارد نباشیم.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه مسجد مکی زاهدان نیز در واکنش به پخش برنامه توهین‌آمیز در صداوسیما گفت: اقدامات مدیران صداوسیما در برخورد سریع با عوامل اهانت اخیر مایه تسکین است. از مردم می‌خواهم احساسات خود را کنترل کنند. نباید تعصبات مردم تحریک شود. فراکسیون نمایندگان اهل سنت مجلس هم در بیانیه‌ای، اظهارات توهین‌آمیز اخیر در یکی از برنامه‌های رسانه ملی را محکوم و بر لزوم حفظ وحدت اسلامی مطابق با تأکیدات قرآنی و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب تأکید کردند. در این بیانیه بر ضرورت پرهیز از هرگونه اقدام تفرقه‌انگیز در رسانه ملی تأکید شده است و آمده است: وحدت ایران بازیچه فتنه‌انگیزی نمی‌شود.

خطر نفوذ را جدی بگیریم
درباره انتشار اظهارات چندثانیه‌ای ضد وحدت توسط یک فرد در شبکه یک سیما و حواشی که پس از آن، نکاتی قابل ذکر است. همان‌گونه که گفته شد، اگرچه پخش آیتمی تفرقه‌افکنانه از تلویزیون موجب ناراحتی و تعجب همگان شد ولی اقدامات جبرانی به‌موقع مدیران صداوسیما و دستگاه قضایی و واکنش‌های مسئولانه صاحبان منابر و تریبون‌ها، نمونه‌ای از برخورد مسئولانه با رخدادی که افکار عمومی را درگیر کرده است به نمایش گذاشت.
قطعاً بخشی از اتفاقاتی از این دست که چندین بار البته در سطح پایین‌تر در سالیان اخیر در صداوسیما رخ داده، به حضور مجریان و کارشناسان بی‌تجربه و ناوارد به موضوعات بازمی‌گردد که موقعیت رسانه ملی به عنوان تریبون اطلاع‌رسانی را با خدشه روبه‌رو می‌کند. در این راستا سوتی که شاید نتوان گفت، اقدام مشکوک چند روز پیش صداوسیما در پخش کلیپی توهین‌آمیز از «خالد بن سلمان» وزیر دفاع عربستان تنها چند روز پس از سفر وی به تهران در کسوت فرستاده ویژه که حامل پیام ملک سلمان برای رهبر معظم انقلاب بود نیز قابل ذکر است. هرچند صداوسیما به دلیل پخش این کلیپ توهین‌آمیز عذرخواهی و آن را بی‌توجهی سهوی عنوان کرد، اما نمی‌توان از کنار این اتفاق به‌سادگی عبور کرد و باید برای مدیریت چنین حواشی کار کرد. نکته دیگر، ضرورت جدی گرفتن مسئله نفوذ در بخش‌های مختلف است. انتشار مکرر چنین محتواهایی در آستانه تحولات سیاسی مهم، مانند سفر اخیر وزیر دفاع عربستان به ایران و افزایش امیدها به بهبود روابط تهران و ریاض، شائبه نفوذ و عمدی بودن این اشتباه‌ها را تقویت کرده است. سعید محمد، فرمانده پیشین قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) با انتشار توییتی نوشت: اگر دنبال نفوذ می‌گردید، بهتر است آمر و تهیه‌کننده ویدئو موهن را شناسایی و پیگرد قضایی کنید؛ به‌نظر می‌رسد برخی خواسته یا ناخواسته در مسیر اهداف تفرقه‌افکنانه حرکت می‌کنند.علیرضا کمیلی، عضو اتحادیه بین‌المللی امت واحده هم با انتشار متنی با این عنوان «نفوذ حجتیه در سیما را جدی بگیریم!» نوشت: اتفاق تلخ دیروز در شبکه یک گرچه یک‌ خطا بود ولی هم احساسات برادران اهل سنت ما را خدشه‌دار کرد هم فرصتی دست داد تا از وجود یک پدیده خطرناک نفوذی در ساختار بخش‌های مختلف صداوسیما سخن بگوییم.

یک هشدار جدی برای رسانه ملی
اما برای سیستمی که سنگین‌ترین هزینه‌های معنوی را همین یک‌ سال اخیر برای دفاع از مردم سنی‌نشین فلسطین متحمل شده، اثبات دوباره اینکه در حوزه وحدت پیشتاز است، نیازی به دلیل آوردن نیست. با این حال این رویداد، یک هشدار جدی برای رسانه ملی است. پلتفرمی که در شرایط حساس منطقه‌ای و بین‌المللی، باید نقشی پیونددهنده میان اقوام و مذاهب کشور ایفا کند، نباید به بستری برای تفرقه‌افکنی ناخواسته تبدیل شود. انتظار می‌رود با بررسی دقیق، شفاف‌سازی کامل و معرفی عاملان اصلی به مردم، اعتماد عمومی بازسازی شود. به گفته مهدی جهان تیغی، کارشناس مسائل سیاسی، غفلت چند ثانیه‌ای اخیری که در یک برنامه تلویزیونی صورت گرفت، خطای ناخواسته بزرگی محسوب می‌شود، زیرا رنجیدن مردم هموطن سنی برای چنین سیستمی که در این سال‌ها این مقدار وقت و هزینه برای هموطنان سنی خود صرف کرده، قاعدتاً دو صدچندان سخت می‌گذرد. اقدام فوری در برخورد با برخی از افراد که در مظان این غفلت و کوتاهی بودند، هم نشان آن خدمات صادقانه گفته شده و هم نشانه میزان اعتقادی است که به موضوع وحدت در این مجموعه وجود دارد. با این حال اگر کسانی یا جریان‌هایی در مواجهه با این موضوع در اعلام مواضع و در بررسی و تفسیر آن دچار افراط یا تفریط شوند و یا برجسته‌سازی غیرمتعارف چند ثانیه غافلانه را با نادیده‌گرفتن صدها هزار ساعت برنامه‌سازی در حوزه وحدت در تلویزیون دنبال می‌کنند، قاعدتاً هدف دیگری را دنبال می‌کنند و آن هدف هر چه باشد با هدف اصلی که همان حفظ و تقویت وحدت است در تضاد است و در نیت و عملشان باید شک کرد.

خبرنگار: هدایت جاوید