به گزارش قدس آنلاین به نقل ازشفقنا، بداخلاقی از طریق پیشگیری و درمان برطرف می‌شود، اما پیش‌گیری از بد اخلاقی از زمان طفولیت باید انجام گیرد. والدین باید عملاً محاسن اخلاقی را به فرزندان خود تعلیم دهند و آنان را از بد خلقی دور سازند.

نکته دیگر اجتناب از معاشرت با افراد بد اخلاق است. امام علی(ع) می‌فرماید: (ایاک ومصاحبة الفساق فان الشّر بالشر ملحق‌؛ از مصاحبت با گناه کاران پرهیز کن که پیوند بد، سرانجام شر و بدی به بار می‌آورد.) اما در مرحله درمان باید توجه داشت که علاج و درمان بیماری‌های اخلاقی همانند بیماری‌های جسمی، مبتنی بر چهار شرط اصولی است 1. آگاهی از وجود بیماری‌؛ 2. شناخت منشأ بیماری و راه علاج آن‌ 3. تصمیم مریض برای درمان بیماری‌ 4. انجام برنامه‌های درمانی. بنابراین کسی که به بدخلقی خود پی برد، در مرحله بعد باید منشأ کج خلقی را بشناسد.

صفات ناپسند و از جمله بدخلقی، علل متعددی دارد که مهمترین آنها سوءعادت و عقده‌های درونی و بیماری‌های جسمی می‌باشند. اگر خلق بد تنها ناشی از سوء عادت باشد، باید در ترک آن کوشید و عادت بد را با جایگزین کردن عادت پسندیده از صفحه خاطر محو کرد. علی(ع) می‌فرماید: (روّضوا انفسکم علی الاخلاق الحسنة‌؛ خود را به اخلاق نیک عادت دهید) اگر بدخلقی، معلول عقده روحی یا بیماری جسمی باشد، باید این عقده گشوده شود و بیماری حاصل از آن درمان گردد. مرحله دیگری که در درمان بدخلقی مهم است، تصمیم قاطع برای درمان می‌باشد، چرا که شناخت بیماری و منشأ آن به تنهایی کفایت نمی‌کند.

چه بسا افرادی از بدخلقی رنج می‌برند و اظهار تنفر می‌کنند، اما در مقام عمل با اراده جدّی به علاج آن نمی‌پردازند. این تصمیم وقتی اتخاذ می‌شود که انسان به آثار بدخلقی آگاهی پیدا کند.

در روایات معصومین به مفاسد بدخلقی اشاره شده که در اینجا به بعضی از آنها می‌پردازیم:

1. عذاب درونی: رسول اکرم(ص) می‌فرماید: (من ساء خلقه عذّب نفسه‌؛ کسی که بدخلق است، خود را عذاب می‌دهد.)

2. فساد عمل: بدخلقی، عمل خوب انسان را تباه می‌کند. پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: (الخلق السیی یفسد العمل کما یفسد الخل العسل‌؛ بدخلقی عمل را فاسد می‌کند، همان طوری که سرکه عسل را فاسد می‌کند.)

3. تنگ شدن روزی: علی(ع) می‌فرماید: (من ساء خلقه ضاق رزقه‌؛ کسی که بدخو باشد، روزیش تنگ می‌شود).

4. دشواری زندگی: علی(ع) می‌فرماید: بدخویی، زندگانی را دشوار می‌کند و موجب رنج و عذاب نفس است.

5. فشار قبر: در حدیث نبوی آمده که سعد بن معاذ به خاطر بدخلقی با اهل خانه‌اش پس از دفن دچار فشار قبر شد.

امر دیگری که اراده انسان را در تغییر بدخلقی تقویت می‌کند، توجه به آثار و فواید حسن خلق است که در روایات اسلامی بدان اشاره شده است. در اینجا به ذکر دو روایت اکتفا می‌کنیم:

رسول اکرم(ص) می‌فرماید: (ما یوضع فی میزان امرئ یوم القیامة افضل من حسن الخلق‌؛ در روز قیامت در ترازوی عمل انسان، چیزی بهتر از اخلاق پسندیده گذارده نمی‌شود.)و در جای دیگر می‌فرماید: برای صاحب اخلاق پسندیده مانند اجر روزه داری که شب‌ها به عبادت سر کرده، پاداش مقرر شده است.

پس از طی این مراحل، با مراقبت از نفس، محاسبه عمل و با تکیه بر پایگاه مستحکم ایمان به خدا، به تدریج باید عادت ناپسند بدخلقی را ترک و عادت پسندیده خوش خلقی را جایگزین آن کرد.